Informacja o trybie postępowania w związku ze świadczeniem usług transgranicznych
Uwagi ogólne
Usługi, zgodnie z prawem wspólnotowym, są to czynności, które mają charakter czasowy i transgraniczny i jednocześnie nie są objęte regulacjami dotyczącymi swobody przepływu kapitału, towarów i osób. Zgodnie z art. 50 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską – TWE, usługi obejmują przede wszystkim działalność o charakterze:
Według ogólnej zasady, usługa polega na wytworzeniu nowego dobra, co związane jest z potrzebą posiadania fachowej wiedzy i potencjału wykonawczego. Dotyczy to większości prac, które można świadczyć na podstawie umów cywilnych, przede wszystkim umów o dzieło.
Usługa świadczona w ramach transgranicznego świadczenia usług, z założenia jednorazowa, musi być ograniczona pod względem zakresu rzeczowego i czasu. Swoboda świadczenia usług opiera się na tymczasowości. Oznacza to, że usługodawca świadczy usługę w innym kraju UE przez określony czas, a więc działalność ta nie ma charakteru ciągłego, ani stałego. Usługodawca posiadający przedsiębiorstwo założone w jednym państwie członkowskim, może tymczasowo świadczyć usługę w innym kraju UE.
Zgodnie z art. 20a ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa (Dz. U. z 2016 r., poz. 1725):
Obywatel państwa członkowskiego posiadający kwalifikacje zawodowe architekta, inżyniera budownictwa lub urbanisty, który prowadzi zgodnie z prawem działalność w zakresie tego zawodu w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim ma prawo do tymczasowego i okazjonalnego wykonywania zawodu odpowiednio architekta, inżyniera budownictwa lub urbanisty na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwanego dalej „świadczeniem usług transgranicznych”, bez konieczności uznawania kwalifikacji zawodowych.
Z treści przywołanego art. 20 a ust. 1 wynika, że usługa transgraniczna powinna być wykonywana przejściowo i musi być czasowo ograniczona. W orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) wielokrotnie pojawiała się jednak kwestia definicji tych pojęć. Z orzecznictwa wynika, że ograniczenie czasowe uznane byłoby za naruszenie swobody świadczenia usług. Ocena, jak długo można świadczyć usługę, zależy od warunków funkcjonowania usługodawcy i nie można zdefiniować ogólnych granic jej trwania. Usługa świadczona w innym państwie nie może przeważać nad działalnością prowadzoną w państwie rejestracji.
Podstawą transgranicznego świadczenia usług powinien być dobrze skonstruowany kontrakt (np. umowa o dzieło) zawarty z usługobiorcą zagranicznym, zlecającym wykonanie określonej usługi. W umowie tej strony określają m.in. zakres usługi, sposób jej wykonania, warunki, termin oraz miejsce wykonania usługi. Treść takiej umowy będzie decydować o ocenie, czy mamy do czynienia tu z usługą transgraniczną czy z inną formą prowadzenia działalności gospodarczej, ukrytą formą zatrudnienia lub wynajęcia pracowników.
Usługodawcy świadczącemu usługi transgranicznie przysługują prawa, które nie mogą być ograniczane przez państwa członkowskie. Na podstawie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości zostało ustalone, że:
Dokumenty jakie powinien złożyć usługodawca
Przed rozpoczęciem świadczenia usług transgranicznych, po raz pierwszy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, inżynier budownictwa przedkłada właściwej ze względu na miejsce zamierzonego wykonywania czynności okręgowej radzie izby:
1. pisemne oświadczenie o zamiarze świadczenia danej usługi, zawierające informacje o:
2. dokument potwierdzający obywatelstwo,
3. zaświadczenie wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego, że inżynier budownictwa wykonuje faktycznie i zgodnie z prawem zawód lub działalność w tym państwie członkowskim oraz że w momencie składania zaświadczenia nie obowiązuje go zakaz, nawet tymczasowy, wykonywania zawodu lub działalności,
4. dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe w tym dokument potwierdzający tytuł zawodowy nadany w państwie członkowskim, w którym usługodawca uzyskał kwalifikacje do wykonywania tego zawodu,
5. kontrakt lub tą jego część, która pozwoli radzie okręgowej na dokonanie oceny przedmiotu działalności, okresu oraz miejsca świadczenia usługi,
6. dokumenty pozwalające ocenić, czy usługa świadczona w Polsce nie przeważa nad działalnością prowadzoną w państwie rejestracji.
Inżynier budownictwa zamierzający świadczyć usługi transgraniczne w kolejnych latach, przedkłada wskazane oświadczenie ponownie raz w roku.
Powyższe dokumenty winny być przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego na język polski.
Krajowa Rada Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa w dniu 28 stycznia 2009 r. podjęła Uchwałę Nr 3/R/09 w sprawie przyjęcia wytycznych dotyczących postępowania w sprawie świadczenia usług transgranicznych. Pełny tekst uchwały znajduje się na stronie internetowej PIIB: http://www.piib.org.pl
Do pobrania
Oświadczenie o zamiarze świadczenia usług transgranicznych:
Wniosek o tymczasowy wpis na listę członków LOIIB w celu świadczenia usług transgranicznych:
Wnioski o wpis tymczasowy na listę członków obcokrajowców należy składać w dziale członkowskim w p. 107, pod nr tel.: 81 534-78-16 lub wysłać pocztą na adres biura izby, fax.: 81 534-78-12 lub pocztą elektroniczną na adres: lub@piib.org.pl.
Dodatkowe informacje na temat tymczasowej rejestracji w izbie w celu świadczenia usług transgranicznych na terenie naszego kraju znajdują się w zakładce: Zespoły i Komisje Problemowe/ Zespół ds. współpracy z krajami Unii Europejskiej i świadczenia usług transgranicznych.